Streekmuseum De Roode Tooren is er in geslaagd om een 18e eeuws schilderij van Doesburg voor haar museumcollectie te verwerven. Het gaat hierbij om ”Het wachthuis en de barrière aan de Kraaksche Allee te Doesburg met militairen, omstreeks 1780”.
Het was ruim voor de Tweede Wereldoorlog dat de bekende Doesburgse fotograaf Johan Jansen ”de Wasbaas” bij een onbekende Doesburgse familie vier schilderijen fotografeerde. Uiteraard in zwart-wit en zelfs nog op glasplaatnegatief. Van deze glasplaatnegatieven zijn omstreeks 1970 nog afdrukken gemaakt en sindsdien zijn de museummensen in Nederland op zoek gegaan naar de originele werken, echter zonder succes.
’Maar enkele weken geleden ontving men een verrassend emailbericht van een verzamelaar van 18e eeuwse Nederlandse schilderkunst. De verzamelaar wilde graag weten of de voorstelling inderdaad Doesburg was en wie eventueel de schilder van het werk zou kunnen zijn. Bij het openen van de meegestuurde afbeelding werd het even stil. Op het beeldscherm een fraaie afbeelding in kleur van een van de bekende zwart-wit foto’s. Een van de vier ”verdwenen schilderijen”’, aldus Rinus Rabeling van De Roode Tooren.
Rabeling: ‘Uiteraard werd direct contact opgenomen met de afzender van het mailtje en een en ander verteld over de afbeelding en de jarenlange zoektocht. Uiteindelijk bleek de verzamelaar toch bereid om het schilderij aan De Roode Tooren te verkopen. Men is daarna direct op zoek gegaan naar bijzonderheden betreffende het schilderij. Het werk is niet gesigneerd, maar door vergelijking met diverse andere stadsgezichten uit die periode heeft men sterk de indruk dat het gaat om een werk van de Doesburgse stads-tekenmeester Derk Jan van Elten (1750-1807)’.
Voor verdere datering werd informatie ingewonnen inzake de uniformen van de afgebeelde soldaten. De militairen op het schilderij zijn Nederlandse infanteristen uit de periode 1780-1787, vermoedelijk uit de laatste jaren van deze periode. De oranje kokarde op de hoed is inmiddels afgelegd en vervangen door de zwarte. Als de details op de uniformen correct zijn afgebeeld, gaat het om soldaten van het Regiment Onderwater (ook wel bekend als het Regiment Nationalen nr. VIII).
Een probleem daarbij is dat dit regiment in deze periode geen onderdeel uitmaakte van het garnizoen van Doesburg. Er zijn dan ook twee mogelijkheden: ofwel de schilder heeft zich wat vrijheden veroorloofd op detailgebied of had geen oog voor uniformkundige details, waardoor hij een min of meer algemeen type Nederlands soldaat heeft neergezet. Ofwel het Regiment Onderwater is in 1786-1787, toen de spanning op zijn hoogtepunt was, in de regio langs de IJssel ingezet om de orde te handhaven en de overgangen te bewaken.
Het schilderij is op dit moment te zien in de Aanwinstenvitrine van het streekmuseum De Roode Tooren, Roggestraat 9-11-13 te Doesburg. Het museum is geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00-12.00 en 13.30-16.30 uur en op zaterdag en zondag van 13.30-16.30 uur. De toegang is gratis.