De landelijke Open Monumentendag op 13 september staat dit jaar in het teken van reizen. In Doesburg wordt de mogelijkheid geboden om dan daadwerkelijk ‘op reis’ te gaan en dan zoals vele eeuwen gebruikelijk was: per schuit. Niet zo snel, maar wel heel comfortabel. Comfortabeler dan in weer en wind per paard, of met de postkoets, hobbelend van het de ene kuil in de weg naar de andere. De reis gaat naar Laag-Keppel, waar tijd is voor het bezichtigen van de 2 molens, waarna het schip terugvaart naar Doesburg.
In de eerste helft van de 20e eeuw verdrong de verbrandingsmotor definitief het zeil als voortstuwingsmiddel in de binnenvaart. Sommige schippers vertrouwden ’t nog niet helemaal en zorgden voor een hulpzeil aan boord. Dat scheelde natuurlijk ook dieselbrandstof.
Knapzak liep in 1931 als vrachtschip De Drie Gebroeders van stapel bij Boot te Alphen en kreeg een 2 cilinder Industriemotor mee. Geen zeilen. Dit type schip, een Luxe Motor, dankt haar naam aan de LUXE roef op het achterschip. In de (relatief) ruime roef (25 m2) woonde het schippersgezin.
Er waren een keukentje, een toilet en twee kooien, daar sliepen het schippersechtpaar en de kleine kinderen. De grotere kinderen hadden hun eigen onderkomen in het vooronder. Al in 1939 werd het schip met 5 meter tot 36 meter verlengd.
Met een rood kruis op het witte roefdak waagde De drie Gebroeders zich tijdens de oorlogsjaren op de Nederlandse wateren. Het kruis benadrukte de vredelievende bedoelingen van de schipper, die onder meer aardappelen uit Friesland naar de hongerige Amsterdammers bracht.
Onderduikadres
Helaas werd ook De drie gebroeders geconfisqueerd door de Duitse bezetter en gedwongen om goederen van Amsterdamse Joden naar Duitsland te vervoeren. Het schippersechtpaar dook met het schip onder in een zijkanaal van het Twenthekanaal en wachtte daar op betere tijden.
De Luxe Motor kwam door de jaren heen in Brabant en in Limburg terecht en zorgde daar voor het inkomen van schippersgezinnen, totdat het ruim van De Confiance, zoals het toen heette, in 1994 definitief te klein was om rendabel zand en grint te vervoeren.
Varend monument
Toen het huidige schipperspaar het schip in 1994 kocht en het ms Knapzak doopte, stelden zij een restauratieplan op. Knapzak moest er aan de buitenkant weer uit gaan zien als in de 30-er jaren. Na 16.000 mensuren waren de intimmering van het ruim en de restauratie een feit.
Knapzak kreeg in 1998 de status van Varend Monument. Een schip moet varen en mede daarom richtten ze het bedrijf Knapzak Vaart op. Onder deze bedrijfsnaam vaart Knapzak met klanten en zo leren ook zij de geschiedenis van dit Nederlands cultuurhistorisch erfgoed kennen.
De Friese Poldermolen en de Watermolen in Laag-Keppel zijn op 13 september het doel. Molenaar dhr. Minor geeft uitleg. De Friese windmolen zorgt voor een laag peil in de molenkolk waardoor de watermolen, die na de kanalisatie van de Oude IJssel geen verval meer had, toch kan draaien en koren kan malen.
De afvaart is zaterdag 13 september om exact 11.00 uur. Ms Knapzak ligt aan IJsselkade, ter hoogte van de Hanzeweg te Doesburg. De boot vaart door de sluis de Oude IJssel op, naar Laag-Keppel. Aankomst is ongeveer 12.00 uur. Het vertrek uit Laag-Keppel is exact om 13.00 uur en de aankomst in Doesburg om 14.00 uur. De kosten voor deelname bedragen 8 euro per volwassenen en 6 euro voor kinderen tot en met 12 jaar. Het meenemen van een eigen ‘knapzak’ met eetwaren is toegestaan. Aan boord is koffie, thee en fris met eigengebakken kruidkoek verkrijgbaar. Het aantal passagiers is beperkt.
Kaartjes vooraf bestellen bij Carl König, 0313-473314; doesburg@carlk.demon.nl of, op zaterdag 13 september, tussen 10.00 en 10.30 uur in het Stadhuis.