Het ziekteverzuim van ambtenaren in Doesburg ligt flink lager dan het gemiddelde bij gemeenten. Het gunstige percentage van 2,3 procent ziekteverzuim wordt voor een groot deel toegeschreven aan zelfsturing, een methode voor gemeentepersoneel waarmee Doesburg al enige tijd werkt en ook wel het Doesburgse model wordt genoemd.
De 2,3 procent ziekteverzuim is zelfs minder dan de helft van het gemiddelde van gemeenten. Gemeentesecretaris Christian van den Berg hierover in het vakblad VNG Magazine: ‘Als je de zwangerschappen en het langdurig verzuim buiten beschouwing laat, is het percentage nog veel lager. We hebben nauwelijks kortdurend verzuim.’
De gemeente Doesburg werkt met veertien zelfsturende clusters, die hun werk organiseren zonder leidinggevende. Elk cluster bestaat uit vier tot twaalf medewerkers en zoekt naar een optimale samenstelling van het team. Van den Berg: ‘We willen dat medewerkers elkaar aanvullen, zodat het geheel meer is dan de som der delen’.
In veel organisaties nemen managers en afdelingshoofden beslissingen over mensen. In de gemeenteorganisatie van Doesburg worden beslissingen genomen met mensen. ‘Hier hebben we helemaal geen afdelingshoofden nodig. Elk cluster heeft wel een technisch voorzitter, maar die is geen leidinggevende. Het collectief neemt zelf zijn besluiten’, aldus Van den Berg.
Van den Berg vervolgt: ‘Clusters werken ook onderling samen zonder tussenkomst van het managementteam. Als directie zorgen we wel dat de clusters gefaciliteerd zijn om zelfstandig te opereren. Er is één uitzondering. De Stadswerf heeft zelf gekozen voor een leidinggevende. Dat was een wens van de medewerkers zelf, dus die hebben we gehonoreerd’.
Van den Berg denkt dat het ‘Doesburgse model’ ook geschikt is voor grotere gemeenten. ‘Maar dan heb je wel meer managers nodig. Een manager kan acht tot tien clusters aan. De normale span of control is acht tot twaalf medewerkers; bij ons is dat twintig tot 35. Op honderd medewerkers spaar je dus drie tot zes teamleiders en afdelingshoofden uit.’
‘Daar staan investeringen tegenover, want je moet medewerkers faciliteiten bieden en de tijd geven om met elkaar tot besluitvorming te komen. Ze moeten elkaar leren vinden en het management moet leren collectieven aan te spreken. Als dat niet lukt, schiet je je doel voorbij. Medewerkers moeten er zelf ook in geloven. Als ze toch behoefte hebben aan iemand die vertelt hoe het moet, hebben ze het zwaar’, aldus Van den Berg.
Sinds wanneer treedt een gemeentesecretaris als publiek figuur zo naar buiten? is zijn rol niet dienstbaar t.o.v. het college? Heel spectaculair is zijn verhaal niet. Zaligmakend is deze stijl ook niet: bij een goed functionerend management had er ook geen overschrijding van 2 miljoen plaatsgevonden in de wijk Noordelijk Molenveld. Deze overschrijding is ook ontstaan door falend management binnen het gemeentehuis! Hiervoor is de gemeentesecretaris verantwoordelijk.