Drs. Paul le Blanc uit Doesburg, voormalig universitair docent kunstgeschiedenis van de middeleeuwen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, houdt op donderdag 19 december een bijzondere lezing. Deze kerstlezing vindt om 20.00 uur plaats in Het Meulenhuus.
De gegevens die de Bijbel ons verstrekt over de geboorte van Christus zijn door de gelovigen al in een vroeg stadium als te summier en te sober ervaren om door middel van literatuur en beeldende kunst uitdrukking te geven aan de gevoelens van vertedering die deze gebeurtenis in ieders harten opriepen.
Rondom de geboorte van Christus zijn in de loop der tijden dan ook een groot aantal volksverhalen en apocriefe, d.w.z. niet officieel erkende, evangeliën ontstaan. Samen met een aantal visionaire onthullingen zijn zij van grote invloed geweest op de manier waarop het kerstgebeuren in de middeleeuwen is afgebeeld.
Onuitputtelijke inspiratiebron
We denken hierbij aan het pseudo-evangelie van Mattheüs (vijfde eeuw), de visioenen over het leven van Christus zoals die beschreven zijn in de Meditationes Vitae Christi (meditaties over het leven van Christus) van Pseudo-Bonaventura (ca. 1300), de Legenda Aurea (Gulden Legenden) van Jacopo da Voragine (1255-1260) en de visioenen van de heilige Birgitta van Zweden (ca. 1365).
Deze kerstverhalen vormden voor de kunstenaar een onuitputtelijke inspiratiebron, maar zijn voor de huidige beschouwer vaak alleen te begrijpen wanneer men op de hoogte is van al deze vrome volksverhalen en van de vaak ingewikkelde bijbeluitleg van theologen. Daarbij doemen wellicht toch nog veel vragen op over de herkomst van de op zich alom bekende en vertrouwde motieven.
Waarom is Maria een blondine?
Waar komen de os en de ezel vandaan, terwijl de evangelietekst daar geen melding van maakt? Waarom is er sprake van schorriemorrie in de kerststal? Waarom wordt de geboorte nu eens in een grot, dan weer in een stal gesitueerd en waarom is een gedeelte van de stal vaak een ruïne? Waarom wordt Maria afwisselend zittend, knielend of liggend voorgesteld en waarom wordt zij in de vijftiende eeuw plots een blondine?
Waar komen de twee vroedvrouwen, Zelomi en Salome, vandaan die we zo vaak zien afgebeeld bij de geboorte en waarom is het handje van Salome zo vaak verlamd? Waarom is Jozef meestal afgebeeld als een oude, slaperige man en heeft hij soms maar één kous aan? Waarom worden er drie koningen afgebeeld, terwijl de bijbel alleen spreekt over magiërs, zonder een aantal te noemen.
Ziehier, enkele vragen die bij het bekijken van de middeleeuwse kerstvoorstellingen naar voren komen en die in de lezing worden beantwoord. In deze lezing wordt ook ingegaan op de oorsprong van de viering van het kerstfeest en de reden waarom in de vierde eeuw de datum van dit feest op 25 december werd geplaatst.
Een toegangskaart kost 5 euro.
Deze site wordt mede mogelijk gemaakt door de ‘Vrienden van DoesburgDirect.nl’. Dat zijn: Xycleservice, PlusFitDoesburg, Rootz, Delikasa, Restaurant De Liefde, Hillenaar Optiek, Edelsmederij Tobias , MKB Tele.com, Etos Doesburg en Bennie’s Barber Shop.
Als proef draaien we de tijdelijke sluiting van de reactiemogelijkheden terug. Wel op voorwaarde dat het gezellig blijft. Daarom een aantal regels bij het reageren:
- Reageren kan alleen met volledige naam. Dus voor- en achternaam. Dat zorgt voor meer openheid en eerlijkheid.
- Blijf ontspannen. Reageer niet uit emotie en blijf elkaar respecteren. Ook al deel je een andere mening.
- Schelden doen we niet. Laten we het fatsoenlijk houden.
- Mocht het toch een rommeltje worden, dan kunnen er ‘reageerverboden’ worden uitgedeeld. Zeg maar een soort van rode kaart. Dus tijdelijk op het strafbankje.
- Jouw onderbouwde mening vinden we belangrijk. Zorg dus voor een onderbouwing in jouw reactie zodat iedereen begrijpt waarom je het leuk, mooi, cool, vervelend of waanzinnig vindt.
- Tel eerst tot 10, voordat je reageert. Haastige spoed is immers zelden goed. Het gaat altijd om kwaliteit, en niet om kwantiteit.
