Gemeentelijke zelfstandigheid (4): Annemarie Jorritsma aan het woord

De afgelopen week is er veel gezegd over de toekomst van Doesburg als zelfstandige gemeente. Zo kwamen willekeurige inwoners aan het woord, gaf de Commissaris van de Koning van Gelderland, Clemens Cornielje, zijn mening, en reageerde burgemeester Kees Luesink daar desgevraagd op. Ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) geef bij monde van voorzitter Annemarie Jorritsma haar mening.

‘Den Haag’ wil dat gemeenten samengaan en spreekt over zogeheten 100.000+ gemeenten. Wat vindt u van deze gedachte?
Dit plan stond in het regeerakkoord, maar is sinds afgelopen voorjaar gelukkig van de baan. De VNG was het niet eens met deze verplichte opschaling.

Doesburg heeft nog geen 12.000 inwoners en wordt zelfstandig bestuurd. Hoe uitzonderlijk is deze situatie?
De trend is dat gemeenten groter worden door herindelingen, maar Doesburg is zeker niet de enige met een inwonertal van ongeveer 12.000 en is ook zeker niet de kleinste gemeente. Ongeveer een derde van de 408 gemeenten heeft minder dan 20.000 inwoners. Een bericht van begin dit jaar van Binnenlands Bestuur geeft goed weer wat de ontwikkeling is van aantal inwoners als je de situatie van 25 jaar geleden vergelijkt met nu. Dit bericht is van vóór dat minister Plasterk zijn opschalingsplannen introk, dus de 100.000+ discussie speelde toen nog.

Doesburg wil veel samenwerken met andere gemeenten en sluit hiervoor overeenkomsten af. Is dit voldoende om zelfstandig te kunnen blijven opereren in de toekomst?
Dat is vooral aan het gemeentebestuur van Doesburg zelf. Alle gemeenten zijn actief aan de slag om waar nodig afspraken te maken over samenwerking voor de nieuwe taken op het gebied van werk, zorg en jeugd. Gemeenten zullen veel taken zelf uitvoeren, zo dicht mogelijk bij hun inwoners. Voor ingewikkelde taken hebben gemeenten afgesproken dat ze dit in het belang van de inwoners beter samen kunnen doen. Dat doet Doesburg dus ook. Er zullen gemeenten zijn die uiteindelijk tot de conclusie komen dat het beter is om te fuseren, maar voor de VNG staat voorop dat herindelingen van onderaf, dus op initiatief van de gemeenten zelf, tot stand moet komen. Doesburg gaat zelf over de toekomst van Doesburg. 

Wie beslist er uiteindelijk over zelfstandig doorgaan of samengaan met andere gemeenten?
Herindelingen komen in principe van onderaf tot stand, dus op initiatief van gemeenten. Soms geeft de provincie er advies over. Elke voorstel voor gemeentelijke herindeling moet door het parlement worden aangenomen voordat de herindeling er daadwerkelijk komt. 

Tot slot. Is Doesburg over 10 jaar nog steeds een zelfstandige gemeente of is het samengegaan met andere gemeenten?
Daar durft de VNG geen uitspraken over te doen, want daar gaan we niet over. Deze vraag kan beter worden beantwoord door college van B&W, gemeenteraad en inwoners van Doesburg zelf.